Dok vlast u Mostaru ne može iz tri pokušaja da sruši zgradu napravljenu u bivšoj Jugoslaviji evropski analitičari tri decenije od njenog raspada pišu kako bi sve bilo drugačije da je ta država ostala cjelovita. Stručnjak za Istočnu Evropu. Fil Batler u svom tekstu kritikuje Zapad, ali narode u bivšoj Jugoslaviji koji su u sebi nosili sjeme zla potrebno da se sve uruši.

Iako smatra da je Jugoslavija bila eksperiment autor ipak nema dvojbe kako se radilo o dobroj i razumnoj ideji koja je trebala ujediniti sve južne slavene. Većina ljudi u ovim nacijama je vraćena 200 godina unazad, u vrstu srednjovjekovne egzistencije bez nade.

- Činjenica je da je nakon Drugog svjetskog rata, socijalistička Jugoslavija postala evropska priča o uspjehu.Između 1960. i 1980. godine, ta je zemlja doživjela možda najživahniji privredni i društveni rast u svijetu. To je značilo pristojan životni standard, besplatno zdravstvo i školstvo, garantovano pravo na posao, jednomesečni plaćeni odmor, stopa pismenosti preko 90 odsto i očekivani životni vijek od 72 godine, piše Batler.

Bio je to prosperitet zbog koga su zapadne interesne grupe željele da unište Jugoslaviju.Svi narodi Jugoslavije takođe su uživali i u besplatnim stanovima, te pristupačnom javnom prevozu i komunalijama. Neprofitna preduzeća su takođe bila u javnim rukama, što opet nije odgovaralo zapadnim demokratijama.Toj zemlji nije smjelo da se dozvoli da se nadmeće sa Njemačkom, Francuskom i posebno ne Britanijom, a ni londonski i luksemburški bankari nisu mogli da izvlače milijarde iz socijalističkog sistema. Jugoslavija je morala da umre.

Majkl Parenti – nagrađivani autor i politički naučnik, gostujući profesor Instituta za studije politike u Vašingtonu opisao je šta je bio cilj Amerike u vezi sa Jugoslavijom. Pretvoriti jugoslovenski prostor u prostor Trećeg svijeta koji neće biti sposoban da ide sopstvenim putem razvoja, u prostor sa razbijenom ekonomijom, sa prirodnim resursima koji su potpuno otvoreni multinacionalnim korporacijama (posebno Kosovo bogato mineralima).Takođe, cilj je bio pretvoriti Jugoslaviju i u prostor u kojem žive osiromašeni, ali pismeni i obučeni ljudi koji će morati da rade za male pare i koji će zahvaljujući tome dovesti do pada plata u Zapadnoj Evropi.

I još nešto: cilj je bio razbiti naftnu, inženjersku, rudarsku, automobilsku i industriju đubriva, kao i brojne druge lakše industrije, kako ne bi mogle da se takmiče sa već postojećim zapadnim proizvođačima. Na Balkanu, Zapad je demonizovao Srbe, u Libiji pukovnika Gadafija, u Siriji sada Asada, a obrazac ide ka Vladimiru Putinu kao najvećem trofeju do sada. To je svijet u kome trenutno živimo.

Batler nema dileme, da je Jugoslavija preživjela svijet bi bio drugačiji, posebno EU. Snaga Jugoslavije je bilo liderstvo u Pokretu nesvrstanih koji bi da je ostao smanjio moć EU. Beograd bi danas bio centar EU, ljudi bi hrlili da ga posjete. Umjesto toga narodi na Balkanu su izabrali da jedu mrvice koje im EU baca.

Posebnu pažnju autor je posvetio Bosni i Hercegovini koja je oduševila svijet organizacijom zimskih olimpijskih igara 1984. godine

.- Imena osvajača zlatnih medalja se ne sjećam, ali se sjećam maskote Vučka, djela slovenačkog slikara Jožea Trobeca, koji mi se iz nekog razloga urezao u pamćenje. Taj mali vuk je predstavljao ove balkanske narode. Vukovi igraju bitnu ulogu u jugoslovenskim bajkama, oni su oličenje hrabrosti i snage i simbolizuju zimu. Sada razmišljam o tome šta bi taj hrabri i snažni narod Jugoslavije sve osvojio, da im se u sudbinu nisu umješali stranci. Ali, ta nacija je nestala zauvjek, primječuje autor.

Po snazi su države nastale raspadom Jugoslavije danas uglavno na evropskom začelju. U Titovo vrijeme Jugslavija je bila poštovana, ljudi su radili i živjeli dobro, a vojna moč je bila ogromna. Jugoslavija je po mišljenju Batlera zapravo bila jedan od najvećih kulturnih i ljudskih eksperimenata u istoriji.

Formirana na međi bivše Austrougarske monarhije i Osmanlijskog carstva, Jugoslavija je spojila narode iz oba kulturna kruga na način koji nije viđen još od vremena Aleksandra Velikog. Na žalost narodi koji su to imali nisu znali cijeniti vrijednost zajedničkofg života. Od Jugoslavije koja je bila 24 zemlja u svijetu po BDP -u danas imamo šest država u kojima se ljudi koprcaju da prežive.