Ruski diplomata, povučen iz Brisela zbog čistke špijuna koju su 2023. sproveli belgijski državni organi, nominovan je za beogradskog šefa misije najvećeg evropskog bezbjednosnog tijela, pokazuje zajedničko istraživanje Radija Slobodna Evropa (RSE) i nekoliko evropskih medija.
Moskva je nominovala Dmitrija Iordanidija bivšeg zamjenika šefa Misije Organizacije za evropsku bezbjednost i saradnju (OEBS) u Bosni i Hercegovini sa višegodišnjim iskustvom na Balkanu, za prvog čovjeka ove organizacije u Srbiji, navodi se u internim OEBS dokumentima do kojih je došao RSE.
Njegova kandidatura dolazi usred sve češćih optužbi Sjedinjenih Američkih Država i evropskih vlada u posljednjih nekoliko godina o "neprijateljskim" ruskim aktivnostima širom svijeta koji pokriva ova 57-člana regionalna bezbjednosna organizacija sa sjedištem u Beču.
Iordanidi (55) jedan je od 20 ruskih diplomata koji su tiho napustili Brisel 2023. godine zbog optužbi belgijske Državne bezbjednosne službe (VSSE) da su špijuni koji rade pod diplomatskim pokrićem.
Spisak diplomata su sastavili belgijski obavještajni izvori što je naknadno potvrđeno od tri zapadna obavještajna izvora u zajedničkom istraživanju RSE, briselskog informativnog portala EUobserver, belgijskog dnevnog lista De Morgen, belgijskog nedjeljnika Humo i francuskog dnevnog lista Le Monde.
Jedan obavještajni izvor nazvao je čistku špijuna "prilikom da se isprazni fioka" nakon što je pokrenuta potpuna invazija Rusije na Ukrajinu u februaru 2022.
Dok belgijska vlada ne objavljuje spiskove akreditovanih diplomata u zemlji, a ruska diplomatska misija u Briselu ne objavljuje imena svog osoblja, RSE je nezavisno potvrdio prisustvo nekoliko protjeranih ruskih diplomata u Belgiji 2023. godine.
Ruske diplomate, koji do sada nisu bili javno identifikovani, na listi su navedeni kao povezani sa ruskom Spoljnom obavještajnom službom (SVR) ili njenom vojnom obavještajnom direkcijom, poznatom kao GRU.
Iordanidi, kojeg je belgijska obavejštajna lista identifikovala kao povezanog sa SVR-om, jedini je diplomata među tih 20 koji nije proglašen personom non grata, navodi jedan od izvora. On je naveo da je Rusija povukla Iordanidija, nakon što je Belgija saopštila da će ga proglasiti personom non grata, ukoliko ga Moskva ne povuče.
Sada Moskva pokušava da Iordanidija vrati u OEBS, multilateralnu organizaciju sa sjedištem u Beču, koja je do ruske invazije na Ukrajinu 2022. godine igrala ključnu ulogu u praćenju ruske agresije u Ukrajini i pokušajima posredovanja između Moskve i Kijeva.
Iordanidi je naveden kao jedan od osam kandidata za šefa OEBS misije u Srbiji nakon isteka roka za podnošenje prijava 1. decembra 2024. godine, pokazuje dokument do kojeg je došao RSE.
Interni dokument OEBS-a pokazuje da je Iordanidi, koji je protjeran iz Belgije, kandidat za šefa misije OEBS-a u Srbiji.
Rusija ga je takođe nominovala za šefa OEBS-ove programske kancelarije u glavnom gradu Kirgistana, Biškeku, kao i za istu poziciju u glavnom gradu Kazahstana, Astani.
OEBS je u izjavi putem emaila naveo da je proces zapošljavanja za sve tri pozicije i dalje u toku i da ne mogu komentarisati proces, pozivajući se na povjerljivost.
Odluku o postavljenju donosi predsedavajući OEBS-a – trenutno finska ministarka spoljnih poslova Elina Valtonen – u konsultaciji sa višim sadašnjim i bivšim zvaničnicima OEBS-a i zemljama domaćinima odgovarajućih misija, rekla je portparolka OEBS-a Aleksandra Tejlor.
"Pratimo rigorozan proces regrutacije za sve naše pozicije u OEBS-u," rekla je Tejlor.
Zapadni zvaničnici i vlade optužili su Moksvu da djeluje kao saboter u OEBS-u i da zloupotrebljava konsenzualni politički sistem organizacije, posebno u vezi sa ratom u Ukrajini – koji je sada najveći i najkrvaviji sukob u Evropi od Drugog svetskog rata.
